به طور کلی سه نوع روکش دندان وجود دارد که بر اساس جنس و ساختارشان طبقهبندی میشوند:
روکشهای تمام فلزی
همان طور که نام این روکشها نشان میدهد، ساختار آنها تماماً از فلز ساخته شده است.
اگرچه مدلهای ساده و قدیمی روکشهای تمام فلزی غالباً از طلا ساخته شدهاند، اما برای ساخت این روکشها میتوان از چند نوع آلیاژ فلزی دیگر نیز استفاده کرد. بعضی از این آلیاژها به رنگ نقرهای (یا طلای سفید) هستند.
از روکشهای فلزی معمولاً در مواردی استفاده میشود که به نیروی زیادی برای دندان نیاز است (روکشهای فلزی قویترین و بادوامترین نوع روکش هستند) و زیبایی یا شکل ظاهری دندان اهمیت کمتری دارد. برای مثال از روکشهای تمام فلزی به وفور برای دندانهای آسیاب (مولر) که به قدرت بالایی نیاز دارند، استفاده میشود.
روکشهای تمام سرامیکی
این نوع روکش تماماً از یک نوع سرامیک دندانی از قبیل پورسلاین ساخته میشود. فرایند ساخت این روکشها میتواند به یکی از دو روش زیر انجام شود:
- توسط یک تکنسین دندانی با دست ساخته شود.
- به وسیله یک دستگاه تراش کامپیوتری (CAD یا CAM) از داخل یک قطعه سرامیک تراشیده شود.
البته هر یک از روشهای فوق، مزایا و معایب خاص خود را دارد.
بعضی از انواع روکشهای تمام سرامیکی به خاطر شباهت بسیار زیادی که از نظر ظاهری با دندانهای طبیعی دارند، شناخته شدهاند. بعضی از انواع این روکشها نیز همرنگ دندان هستند، اما از نظر شکل ظاهری دقیقاً مشابه با دندانهای طبیعی نیستند و دوام مکانیکی کمتری هم دارند.
از روکشهای تمام سرامیکی معمولاً در مواردی استفاده میشود که شکل ظاهری دندان اهمیت بیشتری نسبت به قدرت آن داشته باشد. بعضی از انواع روکشهای سرامیکی (البته نه تمام آنها) از نظر ظاهری شبیهترین نوع روکش به دندانهای طبیعی هستند که یک دندانپزشک میتواند استفاده کند.
روکشهای سرامیکی بیشتر برای ترمیم دندانهای جلو (دندانهای پیش و نیش) استفاده میشوند، هر چند که از آنها میتوان برای دندانهای پرمولر (آسیاب کوچک) و مولر (آسیاب بزرگ) نیز استفاده کرد.
یکی از معایب روکشهای تمام سرامیکی آن است که معمولاً استحکام و قدرت بالایی مشابه با سایر انواع روکشها ندارند. البته این خاصیت روکشها به نوع خاصی از سرامیک که در ساخت آنها استفاده شده است، بستگی خواهد داشت.
روکش پورسلاین متصل به فلز
روکشهای پورسلاین متصل به فلز را میتوان نوعی هیبرید بین روکشهای تمام فلزی و تمام سرامیکی دانست. مراحل ساخت این روکشها به ترتیب زیر است:
- یک روکش کاسهای شکل نازک از جنس فلز ساخته میشود که بر روی سطح دندان قرار میگیرد (قسمت زیرساخت).
- در داخل یک کوره با دمای بسیار بالا، یک لایه پورسلاین بر روی قسمت فلزی متصل میشود.
اگرچه قسمت اصلی و بیشتری از این روکشها از جنس فلز ساخته شده است، اما آن قسمتی از روکش که در داخل دهان دیده میشود، با استفاده از سرامیک پوشیده شده است و از نظر ظاهری، رنگ سفید و مشابه با دندانهای طبیعی مجاور خود دارد. با این وجود یکی از معایب این نوع از روکشها آن است که ممکن است اتصال قسمت سرامیکی به زیرساخت فلزی به اندازه کافی محکم نباشد که این دو قسمت بتوانند در تمام طول عمر روکش، محکم به هم متصل باقی بمانند.
روکشهای سرامیک متصل به فلز از نظر قدرت و استحکام، شرایط خوبی دارند. به طوری که برای مواردی از قبیل دندانهای مولر و پرمولر که به قدرت و دوام بالایی نیاز است میتوان از این روکشها استفاده کرد. به طور کلی میتوان گفت که استحکام این روکشها از روکشهای تمام سرامیکی بیشتر است، اما به اندازه روکشهای تمام فلزی قوی نیستند.