شاید بپرسید چرا باید مسواک بزنیم؟! مسواک زدن دندان ها نقش بسیار مهمی در بهداشت دهان و دندان روزانه شما ایفا می کند، در بخش جرم گیری توضیح دادم که مسواک زدن، غذا و پلاک دندانی را از روی سطوح دندان ها پاک می کند.
پلاک دندانی لایه چسبنده ای متشکل از میکروب ها است که سبب التهاب لثه می شود اگر پلاک دندانی شسته نشود، سخت و آهکی می شود و تبدیل به جرم دندانی می شود. زمانی که جرم در بالای خط لثه جمع می شود، مسواک زدن به مراتب برای شما سخت تر شده و در نتیجه آن لثه شما دردناک می شود و دچار خونریزی و تورم می گردد و این حالت ژنژویت یا همان التهاب لثه نام دارد و مرحله ابتدایی بیماری پریودنتال است که باز مفصل توضیحش را در این کتاب داده ام. از شما سوال می کنم: تا به حالا به نحوه مسواک زدنتان دقت کرده اید؟! طبق عادت همیشه مسواک را بر می دارید، روی آن خمیر دندان می گذارید و بعد با سرعت و بدون دقت «۲ یا ۳ دقیقه» شروع به مسواک زدن می کنید و بلافاصله دهانتان را آب می کشید و مسواکتان را در توالت قرار می دهید! و سپس به بستر خواب می روید، غافل از اینکه شما از ۸ خطایی که در مسواک زدن مرتکب شده اید، بی خبر هستید.
خطای اول شما: عجله کردن است
شما برای مسواک زدن زمان کوتاهی را اختصاص می دهید مثلاً ۱ یا ۲ دقیقه. حتی یک رباط تمام اتوماتیک هم نمی تواند در عرض ۲ دقیقه: شیارهای دندان جونده- کناری- دندان های عقبی نزدیک فک- پشت دندان ها- قوس دندان ها- زبان و کام را مسواک بزند!!
برای آنکه به خوبی بتوانید تمام سطوح دندانتان را تمیز کنید ۳ تا ۴ دقیقه وقت به این کار اختصاص دهید. شما با عجله مسواک زدن نمی توانید جرم های دندانتان را از بین ببرید و اغلب کسانی که از بیماری های مربوط به لثه رنج می برند، کسانی هستند که زمان مسواک زدن شان کمتر از ۲ دقیقه است.
اگر ۳ یا ۴ دقیقه مسواک زدن برای شما زمان طولانی به حساب می آید، دهانتان را به ۴ قسمت مساوی تقسیم کنید و هر قسمت را حداقل ۳۰ ثانیه مسواک بزنید تا حداقل در عرض ۲ دقیقه تمام شود.
خطای دوم شما: دقت نکردن است
مسواک زدن برخی از مناطق دهانتان را فراموش می کنید، مثلا یک قسمت از دهانتان را مانند سمباده! مسواک می کشید و یک قسمت دیگر را از قلم می اندازید. یکی از قسمت هایی که اغلب شما فراموش می کنید، مسواک بزنید قسمت داخلی دندان جلو یا پشت دندان های عقبی تان است. و دندان های آخری شما که در انتهای فک رشد کرده اند، چون نمی توانید مسواک را به راحتی در آن قسمت ها مانور بدهید، اصلا این نواحی را از قلم می اندازید. هنگام مسواک زدن دقت کنید و همیشه از یک قسمت دهان خود شروع به مسواک زدن نکنید، این کار را از نقاط مختلفی شروع کنید تا در قسمت خاص از مسواک زدن خسته نشوید. چون ممکن است وقتی که به چهارمین قسمت دندان ها می رسید و از این کار خسته شده باشید و آن بخش کمتر از دیگر دندان هایتان مسواک بخورد.
خطای سوم شما: فشار دادن مسواک روی دندان ها است.
دقت کنید این باور غلط است که هرچقدر شما مسواک را بیشتر به دندانتان فشار آورید، جرم هایش بیشتر و بهتر پاک می شوند! نه اصلا اینطور نیست، فشار دادن مسواک به شکل ناصحیح روی دندان سبب می شود لثه شما دچار صدمه شود و در اثر فشارهای بی رویه عقب نشینی کند. با دندانتان مهربان باشید! اگر می خواهید بدانید که آیا واقعاً هنگام مسواک زدن، مسواک را با فشار زیاد بر روی دندانتان می کشید؟ یا نه؟ به الیاف مسواکتان خوب نگاه کنید، اگر الیاف مسواک شما بعد از مصرف ۲ هفته، بدشکل و بدفرم شدند این بدان معنا است که شما فشار زیادی به مسواک وارد می کنید و اگر برعکس ۶ ماه گذشت و الیاف مسواک شما همچنان مانند سابق سالم و صاف و دست نخورده باقی ماند، این بدان معنا است که شما اصلاً به مسواک فشار نمی آورید و ممکن است نتوانید به خوبی دندانتان را تمیز کنید.
خطای چهارم شما: اشتباه مسواک زدن است
۹۰ درصد شما دندانتان را به صورت حرکت مسواک به سمت عقب و به جلو می شویید «مانند ویولن زدن!» انجام این حرکات تنها در مورد شیارهای دندان های جونده خوب است. ولی در شستن دندان های کناری، کاری بیهوده است.
وقتی شما مسواک را به صورت افقی از عقب به جلو و یا برعکس روی دندان های کناری می کشید، الیاف مسواکتان از روی یک دندان به دندان دیگر می پرد و میان دندان ها که گیر غذایی دارد و محل تجمع باکتری ها است، عملا شسته نمی شود.
بهترین حرکت مسواک، حرکات دورانی کوتاه به شکل دایره ای و ملایم روی دندان ها است. در نزدیک لثه ها به خاطر اینکه الیاف مسواک بتواند میان دندان شما را تمیز کند باید با زاویه ۴۵ درجه مسواک بزنید، یعنی مسواک را با زاویه ۴۵ درجه به دندانتان تکیه بدهید به طوری که اکثر موهای مسواک درون شیار لثه تان قرار بگیرد و سپس مسواک را با دست ثابت نگه دارید و نگذارید از جایش تکان بخورد، بعد با حرکات لرزشی کوتاه به عقب و جلو ببرید، این روش صحیح ترین و موثرترین راه مسواک زدن است.
خطای پنجم شما: بر روی مسواک تان زیاد خمیر دندان می زنید
خمیر دندان اضافی هرچند به دندان هایتان آسیب نمی رساند اما باعث می شود دهان شما پر از کف شود و شما نتوانید در انبوهی از کف دندان هایتان را با دقت مسواک بزنید.
خمیر دندان به اندازه یک نخود کافی است و دهانتان را پر از خمیر دندان نکنید.
خطای ششم شما: نشستن مسواک به اندازه کافی است.
وقتی مسواکتان تمام می شود فوری مسواکتان را آب می کشید و می روید! دقّت کنید باکتری ها در مسواک هایی که خوب شسته نشده اند شروع به رشد می کنند و دفعه بعد که مسواک می زنید ممکن است این باکتری ها را به دهان و دندان خود وارد کنید مسواک شما دارای صد میلیون باکتری می باشد، مانند باکتری های اشرشیالکی که موجب اسهال می شود و باکتری های استافیلوکوک که سبب عفونت پوست می شوند.
بعد از آنکه مسواکتان را خوب شستشو دادید آن را در توالت یا حمام نگذارید، در بسیاری از خانه ها توالت نزدیک جایی هست که مسواک می گذارید، با هر بار کشیدن سیفون توالت، مقداری باکتری در هوا پخش می شود. علاوه بر آن چون در این مکان ها هوا مرطوب است و در هوای مرطوب باکتری ها راحت تر می توانند رشد کنند پس همیشه مسواک تان را در جای خشک قرار دهید و بلافاصله پس از مسواک زدن، روی مسواک درپوش نگذارید. زیرا این درپوش ها نمی گذارند مسواک خشک شود و بعد از خشک شدن آنرا در جا مسواکی در بسته به طور ایستاده قرار دهید، همچنین مسواکتان را طوری در جا مسواکی نگذارید که به سر مسواک فرد دیگری برخود کند چون سر مسواک ها با برخورد کردن به هم، می توانند میکروب¬ها را به هم منتقل کنند.
در ادامه باید توضیح بدهم که مسواک شما نیز تاریخ مصرف دارد و شما ناچارید هر ۳ ماه یکبار مسواکتان را عوض کنید. برای این منظور به ظاهر مسواک خوب نگاه کنید اگر مشاهده کردید موهای سر آن حالت انعطاف پذیری خودشان را از دست داده اند، یا از هم جدا شده اند، مسواک جدیدی تهیه کنید یک مسواک مناسب باید سر آن متناسب با دهان شما باشد. استفاده از مسواک با سرهای بزرگ باعث ایجاد تهوع در دهانتان می شود. سر مسواک به طول ۳ سانتی متر برای هر کسی مناسب است. همچنین سطح مسواک نباید محدب یا مقعر باشد مسواکتان باید دارای رشته های نایلونی باشد «تعداد رشته های نایلونی در هر کلاف حدود ۲۰ تا ۴۰ رشته بر حسب نرمی و زبری موهای مسواک می باشد که این تعداد در مسواک های نرم، بیشتر از مسواک های زبر است.»همچنین مسواک باید دارای ۳ تا ۴ دسته پرز در عرض و ۱۰ تا ۱۲ دسته پرز در طول سر مسواک باشد. هرگز از مسواک زبر استفاده نکنید، مسواک های زبر لثه و مینای دندان شما را می ساید، بهتر است از نظر سختی، از نوع متوسط باشد. طول مسواکتان را همیشه بلندتر و حجیم تر انتخاب کنید تا در دستانتان به راحتی به گردش در آید و همچنین بتوانید با آن براحتی دندان های عقبی را تمیز کنید. در نهایت بهتر است بین سر مسواک و دسته آن زاویه ۱۷ درجه باشد.
